PRONAĐENO DREVNO NEOLITSKO NASELJE: Ono je drugačije od drugih, evo šta su naučnici otkrili

JEDNIM drevnim neolitskim gradom u južnoj Anadoliji u Turskoj su verovatno upravljale žene, što nije bila uobičajena pojava, sugerišu arehološki nalazi.

Foto: Profimedia

Naučnici veruju da se radilo o urbanom području u kojem su ljudi pre oko 9.000 godina živeli u matrijarhatu.

Izdvojeni su drevni genomi iz više od 130 skeleta iz 35 različitih porodičnih grobnica na lokalitetu Čatalhojuku, drevnom gradu koji se smatra jednim od najbolje očuvanih neolitskih naselja u južnoj Anadoliji u Turskoj. Ukupno je pronađeno oko 395 skeleta muškaraca i žena u grobnicama ispod podova gradskih kuća podignutih od nepečene opeke sušene na suncu, tzv. ćerpiča.

Tim genetičara, arheologa i bioloških antropologa je proteklih 12 godina koristio najsavremeniju tehnologiju za analizu DNK iz pronađenih skeleta. Članovi porodica u neolitskom Čatalhojuku su sahranjivani zajedno, tako da su istraživači mogli utvrditi da su genetske linije majki imale ključnu ulogu u povezivanju članova domaćinstva.

Takođe, gde god da je postojala genetska veza, ona je identifikovana preko ženske linije – ovo otkriće sugeriše da su muževi nakon braka dolazili u porodično domaćinstvo supruge, a ne obrnuto, kao što je slučaj u patrijarhatu, naveli su istraživači.

Pretpostavlja se da je grad bio naseljen više od 1.000 godina (od 9000. do 8000. godine pre nove ere), a bio je poznat po velikom broju pronađenih ženskih figurina, mogućim predstavnicama kulta Majke Boginje i drugim obeležjima matrijarhalnog društva.

MATRIJARHAT ILI SAMO ŽENSKO NASLEĐE

Nova analiza DNK iz drevnog naselja Čatalhojuk otkrila je neobičan obrazac u vezi sa međugeneracijskim odnosima, a to je da su porodične veze u kućnim sahranama uglavnom pratile majčinu liniju. To je značajno otkriće, jer se dosadašnja neolitska i bronzana arheološka nalazišta u Evropi češće povezuju s muškim nasleđem i patrilinearnim strukturama.

Posebno je upečatljivo da je, pored toga, u grobovima pronađen veći broj sahranjenih ženskih beba i dece, što nije uobičajen nalaz, a može ukazivati na značajniji društveni status žena u toj zajednici. Ove informacije su dobijene zahvaljujući analizama DNK, jer kod male dece i odojčadi biološki pol ne može pouzdano da se utvrdi samo na osnovu skeleta, sve do perioda nakon puberteta, prenosi „Lajv sajens“.

Otkrića predstavljaju suprotnost slučajevima viđenim u neolitskoj Evropi, gde su muške linije bile u prvom planu. To pokreće intrigantna pitanja – kada, kako i zašto je došlo do tako dubokih promena u načinu na koji su društva bila organizovana?

Naučnici već rade na uporednim analizama drugih, starijih društava iz istog regiona. Ako slični obrasci budu uočeni i drugde, ovo otkriće bi moglo značiti da je Čatalhojuk bio deo šireg, ali slabo dokumentovanog modela ranog društvenog uređenja u kome su žene imale centralnu ulogu.

(rt.rs)

BONUS VIDEO – Potraga za delovima tela kod Lazarevca