MILORADOVIĆI PONOVO U SVOM ŽITOMISLIĆU: Grb plemićke srpske porodice vraćen u njenu zadužbinu zahvaljujući Ruskom domu u Beogradu

GRB srpskih i ruskih plemića Miloradovića vratio se u Manastir Žitomislić u istoimenom selu kod Mostara, njihovu zadužbinu iz 16. veka, zahvaljujući Ruskom domu u Beogradu, koji je pokrenuo potragu za artefaktima koji dokazuju duboke istorijske veze dva naroda.

Eparhija Zahumsko-hercegovačka, vikipedija

 Izuzetnu simboliku nosi vaskrsenje plemićkog znaka Miloradovića u stradalnom Žitomisliću koji je u 20. veku dva puta razoren do temelja u ratnim sukobima i oba puta je vaskrsnuo iz praha i pepela.

Eparhija Zahumsko-hercegovačka, vikipedija

– Priča je počela pre godinu, kada smo u Muzeju u Trebinju, tražeći artefakte koji povezuju Srbe i Rusiju u doba Petra Velikog uočili malu fotografiju ploče sa grbom Miloradovića koja se nekada nalazila u manastirskom hramu u koji je doneta krajem 19. veka iz Moskve – kaže Jevgenij Baranov, direktor Ruskog doma u Beogradu. – Od originalne ploče nije bilo ni traga jer je hram dva puta rušen. Zato smo pronašli originalni grb, digitalizovali ga i napravili identičan onome koji je pre 130 godina stajao na zidu hrama. Iza grba je skrivnica gde smo stavili ruski magazin „Grboved“ iz 1912. jer se u njemu nalazi povest o plemićkim obeležjima Miloradovića, od srpskih koja su doneli pri dolasku u Rusiju do kraja 19. veka kada su odlikovani titulom ruskih grofova.

Eparhija Zahumsko-hercegovačka, vikipedija

Baranov je naglasio zadovoljstvo što su se postavljanjem grba „Miloradovići vratili kući“, u manastir posvećen Blagoveštenju Presvete Bogorodice, sagrađen 1563. na temeljima starije crkve u selu Žitomisliću, posedu srpske plemićke porodice Miloradovića – Hrabrena.

– Rodonačelnik bratstva Miloradovića – Hrabrena, koje je živelo u predelima stolačkih Dubrava i Hrasna, vojvoda Stepan Miloradović pominje se 1416, a u turskim popisima iz 1468. i 1477. pominju se sinovi „vojvoda Petar i braća mu Radoje i Vukić“. Porodična nekropola Hrabrena nalazi se u Radimlji, a kompleks crkve sa grobovima i dve kamene sudijske stolice na Ošanićima kod Stoca. Na stećku u Radimlji piše: „Sie leži dobri Radoe sin vojvode Stjepana na svojoj baštini na Batnogah si bilig postavi na me brat moi boevoda Petar – navode u manastiru.

Eparhija Zahumsko-hercegovačka, vikipedija

Prema ruskim dokumentima još u vreme vladavine cara Alekseja Mihajloviča, oca Petra Velikog, u Moskvi su radila dvojica Miloradovića, Stefan i Bogdan, kao „tragači za rudom“, današnjim jezikom – geolozi. U carskoj povelji upućenoj vojvodi Samarinu (1666) oni se nazivaju „knjazovi Miloradovi“, a prezime im je skraćeno jer se tada u Rusiji završetak „ić“ smatrao posebnom počašću koju je dodeljivao samo car kao nagradu!

Preko njih je dvor Petra Velikog stupio u kontakt sa Miloradovićima iz vojvodske i kneževske porodice u Staroj Hercegovini. Braća Mihailo i Gavrilo su oko 1707. bili u Moskvi odakle su u manastir doneli darove dvora Petra Velikog čijim su ukazom, sa bratom Aleksandrom pozvani u 1711. u rusku službu, gde su registrovani kao plemići.

Iste godine, u dogovoru sa ruskim dvorom, Mihailo koji je dobio čin pukovnika sa vladikom Danilom Petrovićem Njegošem i Ivanom Lukačevićem Podgoričaninom podiže ustanak protiv Turaka u Staroj Hercegovini. Propast bune označila je 1715. početak epskog putovanja „ruskih Miloradovića“. Mihailo, Gavrilo i Aleksandar, kreću u seobu u Malorusiju, današnju Ukrajinu, gde dobijaju imanja, postaju starešine graničarskih jedinica i utemeljivači prave dinastije visokih oficira ruske carske vojske. Ukupno 255 imena plemića Miloradovića upisano je u rodoslovne knjige Černigovske, Poltavske i Jekaterinoslavske gubernije.

Eparhija Zahumsko-hercegovačka, vikipedija

General-lajtnat Andrej Stepanovič Miloradovič (1726-96), unuk pukovnika Mihaila Miloradovića, učestvovao je u rusko-pruskom ratu i u rusko-turskom ratu, a 1779. je postavljen je za gubernatora Malorusije i autor je njenog prvog opisa. General pešadije Mihail Andrejević Miloradović 15. maja 1813. darovan je titulom grofa ruske imperije za zasluge u ratu protiv Napoleona. Pukovnik Aleksandar Mihailović Miloradović (1827-1877) učestvovao je kao dobrovoljac u Srpsko-turskom ratu 1876, komandujući Ruskom dobrovoljačkom brigadom. General lajtnant grof Grigorije Aleksandrović Miloradović posetio je i darivao manastir Žitomislić 1883. i postavio ploču s porodičnim grbom na južnom zidu priprate. Njegov sin, grof Aleksandar Grigorijević Miloradović, napustio je školovanje u Pažeskom korpusu da bi kao dobrovoljac otišao u rusko-japanski rat, gde je dva puta odlikovan za hrabrost, a po okončanju sukoba vratio se u školu. Njegovom smrću 2. januara 1952. godine ugašena je grofovska kuća Miloradovića.

Eparhija Zahumsko-hercegovačka, vikipedija

RASPEĆA SVETINjE u 20. VEKU

USTAŠE su 26. juna 1941. pobile celo osmočlano bratstvo manastira Žitomislić, a leševe su bacili u Vidonjsku jamu na obali Neretve. Hrvati i Nemci su krajem 1941. opljačkali manastirsku riznicu, arhivu i biblioteku i spalili konake, a crkva nekim čudom nije stradala. Krajem 1990. kosti žitomislićkih mučenika izvađene su iz jame i položene, 3. februara 1991, u kriptu iznad oltara manastirskog hrama. Polovinom juna 1992. hrvatska vojska je zapalila hram a zatim ruševinu razorila do temelja velikom količinom eksploziva. Od 2003. počela je obnova manastirske Crkve, koju je po završetku radova, u maju 2005. osveštao patrijarh Pavle.

Eparhija Zahumsko-hercegovačka, vikipedija