Na skriningu na rano otkrivanje raka pluća, koji se sprovodi u Klinici za plućne bolesti Univerzitetskog Kliničkog centra Srbije, za nepuna četiri meseca pregledano je 1.500 građana, a kod njih 45 je otkriven karcinom, pokazuju najnoviji podaci.
Srbija je, kako piše N1, prva zemlja zapadnog Balkana u kojoj se sprovodi organizovani skrining na rano otkrivanje raka pluća, i to je jedan od načina da se promeni poražavajuća statistika za ovaj najčešći i najsmrtonosniji malignitet, od kojeg godišnje oboli gotovo 7.000, a umre više od 5.000 osoba.
Karcinom pluća se, piše dalje N1, kod čak 60 odsto pacijenata otkriva u metastatskom stadijumu bolesti. Razlog za to je činjenica da se početni simptomi, kao što je intenzivniji kašalj ili otežano disanje uglavnom ne primete, jer su u pitanju najčešće pušači, koji su na te tegobe navikli.
„Kasno otkrivanje raka pluća često je rezultat nespecifičnih simptoma koji se lako prepisuju manje ozbiljnim zdravstvenim problemima, poput kašlja i zamora. Pored toga, prisutnost faktora rizika kao što su pušenje i zagađenje vazduha, u kombinaciji sa nedostatkom edukacije o važnosti rane dijagnostike, dodatno komplikuje rano otkrivanje. Skrining na rano otkrivanje raka pluća može napraviti ogromnu razliku u ranoj dijagnostici i preživljavanju pacijenata. To je slučaj i kod nas sada. Od ukupnog broja pregledanih ljudi na skriningu kod tri odsto njih otkriven je karcinom pluća. Interesovanje pacijenata je i dalje veliko, pa tako od ovog meseca svakodnevno imamo 25 zakazanih pregleda. Inače, skrining program podrazumeva otkrivanje karcinoma pluća pomoću niskodoznog skenera, uz pomoć kojeg mogu da se prikažu manje tumorske senke, koje rentgen ne može da otkrije. Za skrining za rano otkrivanje raka pluća mogu da se prijave građani stariji od 50 godina i sa više od 30 godina „pušačkog staža“ budući da je to populacija pod najvećim rizikom za razvoj karcinoma pluća. Skrining je besplatan pregled za koji nije potreban uput i važi za sve građane sa teritorije grada Beograda“, ističe doc. dr Mihailo Stjepanović, direktor Klinike za plumologiju Univerzitetskog Kliničkog centra Srbije.
Stručnjaci napominju da je veoma važno da se građani podvrgnu skriningu, jer se na taj način karcinom može dijagnostikovati u početnoj ili fazi kada je operacija moguća. Iskustva iz regiona i Evrope pokazuju da ranije otkrivanje i veća dostupnost inovativnih terapija direktno utiče na bolji kvalitet i produženje života pacijenata.
Kada je u pitanju lečenje ovog najsmrtonosnijeg raka, u našoj zemlji postoji nejednakost u dostupnosti terapije. Oni pacijenti koji dobiju dijagnozu metastatskog skvamoznog (sa PD-L1 ekspresijom od 1-49%) i mikrocelularnog raka pluća danas u Srbiji mogu da leče isključivo hemoterapijom, jer druge opcije nisu dostupne o trošku zdravstvenog osiguranja. S druge strane, postoje i oni bolesnici koji dobiju dijagnozu neskvamoznog raka pluća, ali je njima na raspolaganju najsavremenija terapijama o trošku države.
„Inovativna terapija značajno je poboljšala lečenje karcinoma pluća. Kod određenog broja pacijenata koji je primaju omogućeno je duže vreme do progresije bolesti i značajno produženje života, što je najvažnije. Danas svetski vodiči više ne savetuju samostalnu primenu hemioterapije u prvoj liniji lečenja kod većine pacijenata sa metastatskim karcinomom pluća. Kod svakog novootkrivenog pacijenta prvo radimo testiranje da bismo utvrdili da li je kandidat za neku od inovativnih terapija. Svim pacijentima koji imaju neku pozitivnu mutaciju ili pozitivnu PD-L1 ekspresiju savetuje se ciljana ili imunoterapija – sama ili u kombinaciji sa hemioterapijom. Međutim, imamo grupu pacijenata koja nam je ostala nepokrivena inovativnom terapijom. Reč je o pacijentima sa skvamocelularnim karcinomom pluća koji imaju PD-L1 ekspresiju od 1-49 odsto, kao i onima koji dobiju dijagnozu mikrocelularnog karcinoma pluća. Ovim bolesnicima za sada je jedina opcija za lečenje hemoterapija“, objasnila je dr ass. dr Vesna Ćeriman Krstić, pulmolog – onkolog iz Klinike za pulmologiju UKC Srbije.
Udruženje pacijenata za borbu protiv raka pluća “Punim plućima” se već godinama zalaže da se pokrene skrining na rano otkrivanje raka pluća na teritoriji čitave zemlje, ali i za dostupnost inovativne terapije za što veći broj pacijenata.
„Potreba za skriningom je ogromna, jer podaci pokazuju da se u zemljama u kojima se sprovodi skrining, smrtnost od raka pluća smanjila i do 40 odsto. Istraživanje koje smo radili sa CESID- om pokazalo je da bi se većina građana u riziku odazvalo na skrining kada bi ih uputili lekari ili ukoliko bi dobili poziv sa zakazanim terminom pregleda. Država je dosta toga uradila za pacijente koji se leče od raka pluća, nabavkom dodatnih skenera i bronhoskopa. Uvedene su i savremene terapije za lečenje od raka pluća. Na žalost, nisu svi tipovi karcinoma pluća pokriveni savremenim terapijama. Svake godine više od 500 pacijenata dobije dijagnozu skvamoznog i sitnoćelijskog raka pluća. Lekari takve pacijente mogu da leče samo hemoterapijom, jer im druge savremene opcije lečenja nisu dostupne o trošku zdravstvenog osiguranja. Isto tako savremene opcije lečenja nisu dostupne ni za pacijente sa dijagnozom uznapredovalog neresektabilnog nesitnoćelijskog raka pluća, kao i onog sa retkim genskim mutacijama“, ocenila je Olja Ćorović, iz Udruženja pacijenata za borbu protiv raka pluća „Punim plućima”.
Iako je dobio dijagnozu skvamoznog raka pluća, otac Jelene Crndak, imao je sreće da bude uključen u kliničku studiju i umesto hemoterapije dobija imunoterapiju.
„Početkom decembra je zbog kašlja, koji je trajao desetak dana, otišao u dom zdravlja. Uputili su ga prvo da uradi rendgen, koji je pokazao da postoji nekakva senka. Nakon toga je urađen skener i ustanovljeno je da ima rak pluća i to četvrti stadijum. Urađene su mu analize i na molekularnom panelu mutacije su mu sve bile negativne. To je značilo da mu je jedina preostala opcija za lečenje bila hemoterapija. Međutim, moj otac je imao sreće, jer mu je ponuđeno da učestvuje u kliničkoj studiji, gde je počeo da dobija imuniterapiju. Kontrolni skener koji je urađen nakon dve primljene imuno terapije pokazao je da su se promene na plućima ukupno smanjile za 16 milimetara, a da je pleuralni izliv potpuno nestao. Uskoro nas očekuje sledeći kontrolni skener i nadamo se dobrim vestima“, kaže Jelena Crndak, čiji je otac Stanimir prošle subote napunio 78 godina.
Post Views: 48
