Aleksandar Aljehin: Čuveni šahista koga su komunisti oterali, nacisti prisvojili, a niko ne zna kako je umro

Aleksandar Aljehin bio je četvrti svetski šahovski prvak, koji se smatra jednim od najboljih šahista svih vremena. Krasio ga je maštovit i napadački stil igre, a kako se zaljubio u šah, te kako je tekao njegov razvojni put od detinjstva u bogatoj porodici do misteriozne smrti otkrijte u priči koja sledi.

Aljehinova odbrana: Šahovsko nasleđe genija

U sportu, da bi neki potez poneo vaše ime, morate biti pravi velikan. U šahu postoji otvaranje poznato kao Aljehinova odbrana, potez u kojem crni kao odgovor na e4 igra skakača na f6. Iako nije među najčešćim otvaranjima, ono je jedno od novijih koje nosi ime po osobi. No, ko je zapravo bio Aleksandar Aljehin?

Ko je bio Aleksandar Aljehin?

Aleksandar Aleksandrovič Aljehin bio je svetski šampion u šahu od 1927. do 1935, pa ponovo od 1937. do 1946. Njegov život bio je ispunjen misterijama, sukobima i preokretima, a umro je pod nejasnim okolnostima, piše Index.hr.

Detinjstvo u bogatoj porodici i ljubav prema šahu

Rođen je 31. oktobra 1892. u Moskvi, u bogatoj plemićkoj porodici. Majka ga je motivisala da se bavi šahom, a prvi učitelj bio mu je stariji brat Aleksej. Presudan trenutak dogodio se kada je sa devet godina gledao simultanku slavnog Pilsberija, koji je igrao sa povezom na očima.

Početak šahovske karijere

Sa 13 godina započeo je dopisni šah, a sa 15 se priključio Moskovskom šahovskom klubu, lažući o godinama da bi bio primljen. Nije bio čudo od deteta, ali je vrednim radom napredovao. Do 17. godine osvojio je amatersko prvenstvo Rusije, a 1914. podelio prvo mesto na prvenstvu sa Aronom Nimcovičem.

Prvi svetski rat i zarobljeništvo u Nemačkoj

Dok je igrao turnir u Nemačkoj 1914, izbio je Prvi svetski rat. Nemačke vlasti su zarobile 11 ruskih šahista, među njima i Aljehina. Ipak, pušten je nakon nekoliko meseci, pod nejasnim okolnostima, i vratio se u Rusiju gde je organizovao turnire kako bi pomogao zarobljenim ruskim šahistima.

Komunisti su hteli da ga streljaju

Nakon boljševičke revolucije 1917, Aljehin je, kao plemić, bio meta novih vlasti. Godine 1919. zatvoren je u Odesi i stavljen na spisak za streljanje. Postoji više verzija kako je izbegao smrt – od legende da ga je Lav Trocki oslobodio nakon partije šaha, do verzije da ga je spasao ukrajinski šahista Jakov Vilner.

Beg iz SSSR-a i novi život u Francuskoj

Aljehin je 1921. napustio Sovjetski Savez i nikada se nije vratio. Nastanio se u Parizu, nastavio da igra na turnirima i pripremao se za napad na svetsku titulu. Godinama je izbegavao turnire na kojima je igrao Capablanca, uveravajući se da mora biti apsolutno spreman za duel sa njim.

Osvajanje titule svetskog prvaka

godine u Buenos Airesu konačno je došlo do meča sa Kapablanka. Dok se on spremao fizički i taktički, Kapablanka je meč shvatio olako. Aljehin je šokirao svet pobedom i postao novi šampion sveta.

Neprijatelj Sovjeta i nacistička kontroverza

Nakon što je postao prvak, sovjetske vlasti su ga proglasile neprijateljem naroda i izbrisale iz šahovskih knjiga. Tokom Drugog svetskog rata, Aljehin je živeo u okupiranoj Francuskoj i bio prisiljen da igra na turnirima pod kontrolom nacista. Zbog toga je nakon rata bio izopšten iz šahovske zajednice.

Misteriozna smrt

Umro je 1946. u hotelskoj sobi u Portugaliji pod nerazjašnjenim okolnostima. Neki tvrde da je umro prirodnom smrću, dok drugi veruju da su ga ubili Sovjeti ili čak nacisti. Do danas, njegova smrt ostaje misterija, ali njegovo šahovsko nasleđe i dalje živi kroz Aljehinovu odbranu i njegove briljantne partije.