Vlasnici oko 170 kuća koje su oštećene i izgorele u požaru proteklih dana, od države bi trebalo da dobiju bespovratnu novčanu pomoć. Ona će se kretati u iznosima od 200.000 do 800.000 dinara za oštećene, u zavisnosti od stepena oštećenja, dok onima kojima su kuće potpuno izgorele sleduje od tri do četiri miliona dinara, predviđeno je novom uredbom koju je danas usvojila Vlada Srbije, piše N1.
Kada će im pomoć biti isplaćena – nije precizirano, ali se u uredbi objašnjava postupak prijave i utvrđivanje štete. U tekstu detaljno navodimo i koja oštećenja spadaju u koju kategoriju, što je definisano drugim propisom, a od čega zavisi i iznos pomoći.
Mere utvrđene ovim programom sprovode se na delu teritorije Republike Srbije u jedinicama lokalne samouprave obuhvaćenim Odlukom o proglašenju elementarne nepogode, koju je Vlada donela na sednici održanoj 10. jula 2025. godine za sledeće jedinice lokalne samouprave: gradovi Prokuplje, Kruševac, Čačak, Kragujevac i Bor i opštine: Bojnik, Lebane, Ivanjica, Aleksinac, Rača, Knić, Žitorađa, Blace, Kuršumlija, Golubac i Mionica.
„Tokom juna, a posebno u periodu između 7. i 9. jula 2025. godine, zabeležene su ekstremno visoke temperature praćene udarima vetra orkanske jačine koje su pogodovale nastanku, širenju i razbuktavanju požara velikih razmera“, navodi se u Uredbi o utvrđivanju državnom programa pomoći i obnove izgorelih i oštećenih porodičnih stambenih objekata u svojini građana usled dejstva požara u junu i julu 2025.
Lokalne samouprave procenile su da je u požarima proteklih dana oštećeno oko 170 stambenih objekata u vlasništvu građana.
Koliki iznos pomoći će dobiti vlasnici oštećenih i uništenih kuća, zavisi od kategorije oštećenja.
Najveće oštećenje, stoga i najveća pomoć, odnosi se na šestu kategoriju.
Potpuno uništene kuće
Naime, prema Uputstvu o jedinstvenoj metodologiji za procenu šteta od elementarnih nepogoda, na koju se poziva i ova uredba, u šestu kategoriju oštećenja spadaju „zgrade kojima je razoren konstruktivni sistem ili su porušene“.
To znači da bi građani kojima je požar potpuno uništio kuće, od države trebalo da dobiju od tri do četiri miliona dinara bespovratne pomoći, u zavisnosti od broja članova domaćinstva.
Upravo usvojena uredba predviđa pomoć od:
– 3.000.000 dinara, za domaćinstva od jednog do dva člana;
– 3.500.000 dinara, za domaćinstva od tri do četiri člana ;
– 4.000.000 dinara, za domaćinstva od pet i više članova.
Pod razorenim sistemom masivnih konstrukcija podrazumeva se, po pomenutom Uputstvu – „oštećenje svih nosećih zidova u pojedinim etažama i njihovo delimično rušenje. Ovde spadaju i manje zgrade izgrađene od materijala koji se ne smatra masivnom konstrukcijom (zidovi bez maltera, ćerpič i sl.)“.
Oštećene, ali neuništene u potpunosti
Kada je reč o pomoći građanima kojima požar nije u potpunosti uništio kuće (oni van šeste kategorije), novac će se isplaćivati u zavisnosti u kojoj od pet kategorija oštećenja se nalaze.
Tako je predviđeno davanje bespovratnih novčanih sredstava:
1) za prvu kategoriju oštećenja – 200.000 dinara;
2) za drugu kategoriju oštećenja – 300.000 dinara;
3) za treću kategoriju oštećenja – 400.000 dinara;
4) za četvrtu kategoriju oštećenja – 500.000 dinara;
5) za petu kategoriju oštećenja – 800.000 dinara.
Kojoj kategoriji pripada oštećenje građani mogu da pronađu OVDE – u Uputstvu o jedinstvenoj metodologiji za procenu štete od elementarnih nepogoda.
Opis kategorija oštećenja
Prema pomenutom Uputstvu, ovo su oštećenja koja pripadaju određenim kategorijama:
Prva kategorija
„Prvoj kategoriji pripadaju zgrade sa manjim oštećenjem krovnog pokrivača, opšava, maltera, stakla i dimnjaka.
Pod manjim oštećenjem podrazumeva se oštećenje manjih površina krovnog pokrivača; pojave manjih pukotina na omalterisanim površinama – delimično opao malter; delimično popucala stakla i oštećen dimnjak.
Kod poplava, u prvu kategoriju bi se uvrstile zgrade sa manjim oštećenjem, a koje su pod vodom bile 24 h. Pod manjim oštećenjem podrazumevaju se manja oštećenja maltera, stolarije i stakla, kao i podne obloge“, navodi se u Uputstvu.
Druga kategorija
„Ovde spadaju zgrade koje su znatno oštećene. Pod znatnijim oštećenjem podrazumeva se: oštećenje veće površine krovnog pokrivača, opšivača, stakla, rušenje dimnjaka i pojava znatnijih površina ispucalog i opalog maltera sa zidova i tavanica, kao i pojava manjih pukotina u nosećim zidovima i mnogih pukotina u pregradnim zidovima“, navodi se u Uputstvu.
Treća kategorija
„Obuhvata zgrade sa većim oštećenjem krovne konstrukcije (kod kosih krovova), zidova, ispune, kalkanskih (zabatnih) zidova, nazitka, venaca i pregradnih zidova i stolarije.
Pod većim oštećenjem podrazumeva se veće oštećenje, odnosno deformisanje nosećih elemenata krovne konstrukcije (vešaljke, stolice, rožnjače i rogovi), manje pukotine u armiranim betonskim stubovima, veće rušenje pojedinih pregradnih zidova, nazitka, venaca i pojava većih pukotina na navedenim delovima zgrade; veće oštećenje pojedinih delova stolarije i deformisanje položaja stolarije.
U kategoriju zgrada oštećenih poplavom mogu se svrstati zgrade sa većim oštećenjem koje su pod vodom bile 24 h ili duže. Pod većim oštećenjem podrazmeva se oštećenje fasade zgrade, veće deformacije stolarije, ispucao i opao malter sa zidova i tavanica, oštećenje zidova u trenutkuk nailaska bujice, kao i razna oštećenja instalacija“, navodi se u Uputstvu.
Četvrta kategorija
„Ovde spadaju zgrade sa obimnijim oštećenjem stubova i krovne konstrukcije (kod kosih krovova), zidova ispune i pregradnih zidova, kao i instalacija.
Pod obimnijim oštećenjem stubova podrazumevaju se brojne pukotine, a kod krovne konstrukcije podrazumeva se rušenje pojedinih njenih delova, odnosno njeno izrazito deformisanje.
Pod obimnijim oštećenjem zidova ispune i pregradnih zidova podrazumeva se delimično rušenje većeg broja tih zidova, rušenje i velike deformacije.
Pod oštećenjem instalacija podrazumeva se oštećenje koje onemogućava funkcionisanje instalacije usled kvarova nastalih kao posledica zemljotresa“, navodi se u Uputstvu.
Peta kategorija
„Ovde spadaju zgrade kod kojih je došlo do oštećenja ili deformacija pojedinih konstruktivnih elemenata, uz pojavu oštećenja iz prethodne kategorije, kao i oštećenja instalacija.
Pod pojmom oštećenja konstruktivnih elemenata podrazumeva se oštećenje ili deformacija noseće konstrukcije pojedinih stubova sa dijagonalnim pukotinama, pukotine na čvorovima konstrukcija i druga oštećenja konstrukcija koja se mogu sanirati.
Pojave navedenih oštećenja odnose se i na vertikalne komunikacije (stepeništa i liftovi)“, navodi se u Uputstvu.
Kako se prijavljuje šteta
„Postupak za pružanje pomoći pokreće se prijavom štete u skladu sa Zakonom o obnovi nakon elementarne i druge nepogode„, navodi se u novoj uredbi.
A, ovaj zakon kaže da jedinica lokalne samouprave “bez odlaganja, a najkasnije u roku od 15 dana od proglašenja prestanka elementarne i druge nepogode, poziva građane da prijave nastalu štetu u roku koji ne može biti kraći od 15 ni duži od 60 dana od dana objavljivanja poziva”.
Izuzetno, u slučaju sprečenosti, prijava štete se može izvršiti u roku od 15 dana od dana prestanka sprečenosti, a najkasnije u roku od šest meseci od dana objavljivanja poziva, stoji u zakonu.
Kada je reč o proceni štete, zakon predviđa da jedinica lokalne samouprave “bez odlaganja obrazuje potreban broj komisija koje vrše procenu štete nastale nakon elementarne i druge nepogode na stvarima građana”…
U upravo usvojenoj uredbi predviđa se da Ministarstvo za javna ulaganja “vrši verifikaciju procene štete, koju su izvršile komisije koje je obrazovala jedinica lokalne samouprave, u skladu sa Zakonom”.
“Po prijavi štete, izvršenom utvrđivanju, proceni i verifikaciji štete organ jedinice lokalne samouprave nastavlja postupak za utvrđivanje prava na državnu pomoć, pozivom stranci da se izjasni o verifikovanom zapisniku o proceni štete i drugim relevantnim okolnostima od značaja za utvrđivanje prava na državnu pomoć.
Prvostepeno rešenje o pravu na pomoć, po sprovedenom postupku, primenom kriterijuma i merila iz ovog državnog programa pomoći i obnove, donosi nadležni organ jedinice lokalne samouprave i dostavlja ga podnosiocu zahteva”, stoji u uredbi.
Podnosilac zahteva može da se žali protiv prvostepenog rešenja – žalba se podnosi Komisiji za utvrđivanje štete od elementarnih nepogoda koja donosi konačno rešenje.
Protiv konačnog rešenja može se pokrenuti upravni spor.
Protiv odluke Upravnog suda može se podneti zahtev za preispitivanje sudske odluke Vrhovnom sudu.
„Ministarstvo za javna ulaganja će po prijemu konačnih rešenja o državnoj pomoći vršiti isplatu primaocu pomoći na njegov tekući račun naveden u prvostepenom rešenju jedinice lokalne samouprave koje se dostavlja ministarstvu“, navodi se u uredbi.
Sredstva za naknadu štete
Vlada Srbije je procenila da su potrebna sredstva za sprovođenje ove uredbe 600 miliona dinara.
Post Views: 13
