NA više lokalcija u nekoliko balkanskih zemalja snimljeni su kadrovi za dokumentarni film o prvom srpskom vladaru svetitelju Jovanu Vladimiru čije mošti se nalaze u Albaniji, a o kome Srbi vrlo malo znaju. Film su režirali niški istoričar Đorđe Bojanić i đakon Dejan Jovanović.
Foto Privatna arhiva
– Kadrovi za film snimani su u Elbasanu – Šin Đon u Albaniji, Starom Baru, Mikuljićima, Rumiji gde se svake godine tradicionalno na dan Svete Trojice iznosi krst Svetog Jovana Vladimira, koga čuva bratstvo Adrovića. Obišli smo sa protojerejom Jovanom Plamencem i bratstvo Androvića u Starom Baru koje vekovima čuva krst Svetog Jovana Vladimira. Zanimljivo je da samo dva čoveka koja čuvaju krst znaju gde se on tačno nalazi – priča za „Novosti“ Đorđe Bojanić.
Foto Privatna arhiva
On kaže da posebnu draž ovoj priči daje činjenica da u filmu govori protojerej Jovan Plamenac, čovek koji je otkrio mošti Svetog Jovana Vladimira u Albaniji.
Bojanić veruje da će film izazvati veliko interesovanje publike jer priča o nepoznatim istorijskim činjenicama.
– Tačno je da i dan-danas ima malo podataka čak i za istoričare. Vladimir je bio prvi srpski vladar svetitelj arhont-knez koga je Srpska pravoslavna crkva proglasila za sveca. Vladika Nikolaj Velimirović ga je od milošte nazvao kraljem – objašnjava Bojanić.
Foto Privatna arhiva
Sveti Jovan Vladimir Srpski se smatra prvim svecem i nebeskim zaštitnikom grada Bara. Njegovo najstarije, danas izgubljeno žitije nastalo je u Duklji verovatno između 1075. i 1089. godine, sačuvano je u skraćenom obliku u Ljetopisa popa Dukljanina, napisanom na latinskom. Dosta o tome je pisao i Ava Justin Popović i vladika Nikolaj Velimirović, ali pored tih zapisa imamo i nova istraživanja o kojima u filmu govori Jovan Plamenac – kaže istoričar Đorđe Bojanić.
Odrubljena mu je glava ispred crkve u Prespi, carske prestonice, gde je i sahranjen. Manastir svetog Jovana Vladimira nalazi se u selu Bradašeš u okrugu Elbasana.
– Albanci su ovu srpsku crkvu preveli pod albansku pravoslavnu crkvu, i za njih danas ova crkva nema nikakve veze sa srpskom crkvom i Srbima. Oni su 2006. godine ploču iznad glavnog ulaza u crkvu, na kojoj je bilo napisano ćirilicom ko je osnivač i ktitor svetinje, skinuli i na njeno mesto postavili ploču sa grčkim natpisom. Ta uklonjena ploča sa srpskim ćiriličnim natpisom danas se čuva u jednom muzeju u Tirani – priča o otkriću Bojanić.
Film je u fazi montaže, a kao i ostali koje je potpisao ovaj istoričar, moći će besplatno da se preuzmu i emituju.
Foto Privatna arhiva
Široko područje
SVETI Jovan Vladimir vladao je Dukljom, krajem 10. i početkom 11. veka, državom koja se prostirala na području današnje Crne Gore, Bosne i Hercegovine, Severne Makedonije i Albanije.
Pratite nas i putem iOS i android aplikacije
